Paarden zijn vluchtdieren en leven in kuddes. Om te overleven, scannen zij continu hun omgeving, zowel binnen als buiten de kudde. Naar buiten om te zien of er gevaar dreigt, naar binnen om te bepalen of alle kuddegenoten in staat zijn om te vluchten als er gevaar dreigt. Zij zijn in staat om spanning bij een ander paard waar te nemen en te helpen loslaten, zodat ieder paard in staat is om weg te rennen als dat nodig is. Paardencoaching is op deze principes gebaseerd. Als een paars alleen met een persoon in één ruimte staat, zal hij deze persoon scannen en reageren op zijn energie. De paardencoach kan de signalen van het paard interpreteren. Deze interpretatie is de input voor de coaching of begeleiding. Daarnaast kan het paard de persoon dij bij hem staat helpen om spanning los te laten, net zoals hij dat bij soortgenoten doet.
Waarom paarden?
De inzet van paarden bij de behandeling, begeleiding of coaching van mensen levert positieve resultaten op. De positieve effecten van therapie met paarden en therapeutisch paardrijden zijn aangetoond in verschillende onderzoeken. Voorbeelden van deze effecten zijn verbeterde geestelijke gezondheid, afname van stress en verminderde angstgevoelens. Men vermoedt dat oxytocine hierbij een rol speelt. Oxytocine wordt ook wel het “knuffelhormoon” genoemd. Het speelt een belangrijke rol bij sociaal gedrag, het verminderen van stress en angstgevoelens en het verbeteren van de gezondheid. Mensen maken meer oxytocine aan als zij in contact zijn met dieren. Ander onderzoek toont aan baat te hebben bij de omgang met paarden. Een hoger gehalte aan serotonine kan depressie voorkomen.
Behandeling van ouderen met inzet van paarden kan voordelen opleveren, zoals een verbeterd gevoel van eigenwaarde en meer positieve lichaamstaal. Bij mensen met de ziekte van Alzheimer is een afname van gedragsproblemen aangetoond na een behandeling met inzet van paarden. Van een nog lopend onderzoek laten de voorlopige uitslagen zien dat behandeling met inzet van paarden positief bijdraagt aan de kwaliteit van leven van mensen met dementie.
Paardencoaching voor mensen met dementie
Paardencoaching wordt toegepast bij veel verschillende contexten en hulpvragen. Voor mensen met dementie (en hun naasten) kan gedacht worden aan de volgende thema’s
- Communicatie: tussen de persoon met dementie en een naaste, maar ook ter ondersteuning van spraakoefeningen etc.
- Samenwerking: tussen de persoon met dementie en een naaste, een verzorgende of een vrijwilliger. Samen een positieve ervaring beleven.
- Ontspanning: het paard neemt de spanning over en laat dit weer los. Een bijkomend voordeel is de natuurbeleving, buitenlucht opdoen.
- Reminiscentie: bij mensen die in het verleden paarden hebben gehad, of bereden of op een andere manier met paarden te maken hebben gehad.
- Stimuleren van fysieke activiteit: het (werken met het) paard kan een prikkel zijn om in beweging te komen.
- Sensorische activering: alle zintuigen worden geprikkeld tijdens de activiteit met het paard.
In de paardencoaching kan aangesloten worden bij bestaande behandeldoelen van behandelaars zoalas de psycholoog, fysiotherapeut of logopedist.
Groepsbegeleiding
Groepsbegeleiding met inzet van paarden kan verschillende doelen hebben. Voorbeelden zijn het opdoen van positieve ervaring, een manier om met anderen te kunnen (blijven) communiceren, of het gevoel van “erbij horen” ervaren. Daarbij heeft het aanwezig zijn van de paarden voordelen die hierboven zijn beschreven. Andere doelen kunnen zijn het stimuleren van de zintuigen, verbinding voelen met de natuur en mogelijk ook iets laten zien van jezelf, bijvoorbeeld door het ophalen van herinneringen of door het reageren op wat er gebeurt met de paarden in de groep.
Een vast opbouw van het programma draagt bij aan herkenbaarheid, en biedt daarmee (extra) veiligheid aan de deelnemers. Het is goed om een vast tijdstip op een vaste dag te kiezen waarop de mensen kunnen deelnemen aan hun groepssessie. Sessies vinden plaats op een vaste plek waar geen verstoring is door bijvoorbeeld voorbijgangers.
Individuele begeleiding
Wanneer iemand niet de rust heeft om 45 minuten tot een uur in een kring te blijven zitten, of men niet in staat is om een groepsgesprek te volgen en daaraan deel te nemen, kan gedacht worden aan een individueel traject paardencoaching. Ook personen die meer actief aan de slag willen met een paard of pony kunnen baat hebben bij een individueel traject.
Wanneer iemand in aanmerking komt voor individuele begeleiding, wordt in overleg met de familie en de begeleiders van deze persoon bepaald wat de hulpvraag is. Het doel van paardencoaching wordt geformuleerd. Op basis hiervan worden activiteiten voorgesteld. Vervolgens vindt er een kennismaking plaats tussen de cliënt, de paardencoach en het paard. In een volgende sessie wordt met activiteiten gestart. Na afloop van het traject wordt geëvalueerd met betrokkenen.
Mantelzorgers
Zorgen voor een naaste met dementie is niet altijd makkelijk. Soms is het nodig om je zorg(en) met iemand te kunnen delen. Of moet je op zoek gaan naar een goede balans om de mantelzorg vol te houden. Paardencoaching kan de mantelzorger hierbij helpen. Mantelzorgers kunnen bijvoorbeeld moeite hebben met het bewaken van hun eigen grenzen, leren loslaten en tijd voor zichzelf maken. In individuele sessies kan een paard mantelzorgers belangrijke inzichten geven.
Mantelzorgers ervaren vaak spanning en stress. Paarden kunnen helpen met het loslaten van spanning en het verminderen van stress. Het contact met het paard kan steun en troost bieden.
Voor meer informatie en het maken van een afspraak neem contact op!
Groetjes Daniëlle Vesters